Արևմտահայերենի և արևելահայերենի բառային, հնչյունական, քերականական տարբերությունները

 Արևելահայերենը ՀՀ և Իրանի հայության պաշտոնական լեզուն է: 1922 թ.-ին ուղղագրական բարեփոխման արդյունքում արևելահայերենը ընդունեց նոր ուղղագրությունը, իսկ արևմտահայերենը պահպանեց ավանդականը: Նոր ուղղագրության հիմքում ընկած էր մեկ հնչյունի մեկ տառ սկզբունքը: Այսինքն գրությունը հնարավորինս մոտեցվեց արտասանությանը: Արևմտահայերենի և արևելահայերենի տարբերությունը դրսևորվում է բաղաձայնների արտասանությամբ և փոխառյալ օտար բառերի տառադարձության մեջ:
Արևելեհայերեն-բ պ փ
                              Գ կ ք
                              դ տ թ
                              Ձ ց ծ
                              Ջ չ ճ
Արևմտահայերեն-բ փ
                                 գկ
                                 ձ ծ
Արևմտահայերենը հիմնականում հետևում է ֆրանսերենի բառակապակցությանը: Օրինակ` Փարիզ-Բարիզ, Ջիբրալթար-Ճիբրալթար, Հոնկոնգ-Քոնկոնգ:
Մոտ 16.000 բառ և դարձվածքային միավոր արևմտահերենում դրսևորում են տարբերություններ:
Օրինակ` Համանուններից դաշնակ-փոքր դաշնամուր, ծռիլ-խոտորել (թեքել), ախոյան-առաջամարդիկ, անջրպետ-տիեզերք-հեռավորություն, անուշ- մուրաբա և լիմոնադ, անսուաղ-անօթի և քաղցած, բանավոր-տրամաբանակաբան, բարեկամ-ընկեր, գետին-հիմք, գնացք-ընթացք, գրագետ-գրող և մտավորական:
Քերականական տարբերությունները հանդես են գալիս ձևաբանության մեջ:
 Օրինակ` մի շարք գոյականներ հոգնակիում ունեն կազմությամ տարբեր ձևեր մարդ-մարդեր-տղամարդեր, կին-կիներ, ռուսեր, ծունկեր, որդիք-տղաք:
Օրինակ` Զոհրապի նովելները-Զոհրապին նովելները: Այս դեպքում սրանք լինում են հոդերով: