Անդրե Մորուա «Մանուշակներ ամեն չորեքշաբթի»: -Հարցերի պատասխաններ

1. Քո կարծիքով այս պատմությունն իսկապե՞ս սենտիմենտալ է, թե՞ նման է հեքիաթի: Հիմնավորի՛ր կարծքիդ:

 Հիշենք այն, որ պատմությունը ուղղակի պատմություն է, այն կարող է լինել հորինված, կամ էլ ճիշտ հակառակը՝ իրականություն, վերցրված անցյալից: Կարդալուց հետո, տեսնելով բոլոր զգացումքներն, որ ապրում են պատմվածքի հերոսները, այն որպես «ուղղակի պատմություն» ավելի շատ հակված է լինելու սենտիմենտալ: 

  -Աշխարհում միշտ էլ հեքիաթ կլինի այն մարդկանց համար, ովքեր դրան արժանի են:

2. Մի քանի նախադասությամբ բնութագրիր պատմվածքի գլխավոր հերոսուհուն՝ Ջեննի Սորբիեին: Ինչպիսի՞ն էր նա պատմվածքի սկզբում և վերջում:

 Ջենին՝ հետաքրքիր և յուրահատուկ դերասան էր, օժտված դերասանական տաղանդով, կուլտորական, համառ, զգացմունքային նաև զգացմունքներն հարգող, դժվարությունները հաղթահարող: Ըստ պատմվածքի, արտաքինից՝ գեղեցիկ, գրավիչ, շեկ վարսերով, որ սովորաբար արձակում էր հիանալի ուսերին, նշաձև աչքերով, զննող հայացքով, ձայնը` փոքր-ինչ բամբ, հետո թրթռուն և վեհ: 

3. Սիրո ու հավատարմության ի՞նչ օրինակ կարող ես հիշել:

 Բազմաթիվ ֆիլմեր և գրքեր, որոնք ներկայումս հայտնի են հենց «սիրո և հավատարմության» ժանրերի շրջանակներում:

Անդրե Մորուա «Մանուշակներ ամեն չորեքշաբթի»

 Ջեննի Սորբիեն ամբողջ ճաշկերույթի ընթացքում շլացուցիչ էր եղել: Դերասանական տաղանդով պատմված և վիպասանի հանճարով համեմվածանեկդոտներն ու պատմվածքները միահյուսվել էին անսպառ եռանդով: Լեոն Լորանի հյուրերը հմայված, խանդավառված, լիովին տարված, տպավորություն ունեին, թե հիանալի ժամեր էին ապրում ժամանակի սահմաններից էլ դուրս:
-Գրեթե ժամը չորսն է և օրն էլ չորեքշաբթի է: Դե գիտեք, Լեոն, որ սա այն օրն է, երբ մանուշակներ եմ տանում սիրեցյալիս:
-Շատ ափսոս,-ասաց նա իր կցկտուր ձայնով, որ հայտնի էր դարձրել բեմում: Սակայն գիտեմ, թե որչափ հավատարիմ եք, ուստի չեմ պնդի:
 Ջենին գրկախառնվեց կանանց, տղամարդիկ նրան գրկախառնվեցին, և նա գնաց: Դուրս գալուն պես գովեստների տարափ հորդեց:
-Նա իսկապես արտակարգ կին է: Լեոն, քանի՞ տարեկան է:
-Ութսունի մոտ: Երբ երեխա ժամանակ մայրս ինձ տանում էր Կոմեդի Ֆրանսեզի դասական ներկայացումներին, Ջենին արդեն հայտնի Սելիմեն էր: Իսկ ես այլևս երիտասարդ չեմ:
-Հանճարը տարիք չի ճանաչում,-ասաց Կլեռ Մենետրիեն: Խոսքը ի՞նչ մանուշակների պատմության մասին է:

Միսաք Մեծարենց

                                                                                                                           Կենսագրություն
                                                                   

                                                                                            Ստեղծագործություններ

Միսաք Մեծարենց: -Ստեղծագործություններ

Վայրկյան

Թույլ շրշյուն մը, հետո բույր մը մշկենի.
և համրագին գիրքը ձեռքես կ'իյնա վար.
երազներու պերճուհին է ու կ'անցնի,
ու կը փոթի ծովակն հոգվույս՝ մեղմավար:
Ու կը փոթի ծովակն հոգվույս՝ մեղմավար,
և ալիք մը թևը բացած կը վազե
գրկել ափունքն իղձիս ոսկի ավազե:
Ո՜վ քաղցրությունը նայվածքին իր ծաղիկ.
ո՜վ պերճությունը գընացքին իր հըպարտ.
ճամփուն վըրա՝ իր քայլերուն հետքը վարդ՝
ուր հեշտորեն կը հածի դեռ իմ մենիկ
Սիրտըս՝ բո՜ց մը՝ մըթնշաղին մեջ անհետ...

Միսաք Մեծարենց: - Կենսագրություն

                               

Անհատական աշխատանք

•  Ո՞վ է իրականում բարի մարդ

 Կարելի է ասել, որ բարի մարդիկ ավելի շատ են, քան չար մարդիկ: Քանի որ մեզ շրջապատողների մեծ մասը շատ լավն են, բարեհամբյուր, բարեկամական և հաճելի: Երբ տեսնում ենք, շփվում նրանց հետ, միանգամից ժպտում ենք, ցանկանում ենք միանգամից գրկել նրանց:
 Համենայնդեպս մարդիկ տարբեր բնավորությունների տեր են, և ասել, թե ով է նրանցից բարին, դժվար կլինի: Բայց նրանց ընդհանրացնում են անկեղծության, լավ քայլեր կատարելու, բարեկամական և բարեհամբույր լինելու բնավորության գծերը:
· Պարույր Սևակը ավելի զգացմունքային գրող է: Պարույր Սևակը զգացմունքային գրո՞ղ է… Որևէ բանաստեղծության վերլուծություն:

Ես նախանձում եմ նրանց բոլորին,
Ովքեր ապրում են հավատով խորին,
Ովքեր լավ գիտեն, թե ուր են քայլում,
Ում դեմ են ելնում, ում համար փայլում,
Թե տրտնջում են՝ ինչ բանի վրա,
Թե քրքջում են՝ ինչ բանի վրա,
Ինչո՞ւ են նետվում, ի՛նչ թոհուբոհում,
Հանուն ինչ բանի կյանքերն են զոհում...
Բարի նախանձով նրան եմ հիշում,
Ով չի մոլորվում անթափանց մուժում,
Ով չի վհատվում երկար վերելքից,
Չի հուսահատվում վայրի տարերքից,
Ով ստի հանդեպ բերան չի փակում,
Ով հոտած ջրում ուռկան չի ձգում,
Չի նայում կյանքին իբրև բոստանի,
Որտեղից պիտի չաղ բաժին տանի...
Ես նախանձում եմ նրան, վերջապես,
Անհուն նախանձով նրան եմ հիշում,
Ով հոգում չունի նախանձի նշույլ.
Ով աչք չի տնկում սուտ փառք ու պատվին
(Ինչպե՞ս նախանձես այն ճարպիկ կատվին,
Որ մի չաղ պատառ միս Է թռցըրել)...
Ւսկ ով հատիկն իր հասկ Է դարձրել,
Ով սերմ Է ցանել ու բերք Է հնձում,
Անբանն Է միայն նրան նախանաձում...
Այստեղ ներկայացվում է մարդու զգացմունքներից մեկը, որով նա կարող է հասնել ինչ-որ մի բանի, կամ էլ հակառակը կործանվել: Մարդ կա բարի նախանձ է տածում, մարդ էլ կա՝ չար: Բայց Սևակը միայն բարին է տածում: Նախանձում է նրան, ով ապրում է հավատով, ով կտա իր կյանքը մյուսի համար, գիտի, թե որն է լինելու իր հաջորդ քայլը, նախանձում է միայն նրան, ով երբեք չի նախանձում:

· Բառարաններից օգտվում եք
  Այո

· Ո՞ր տեսակի բառարաններից եք օգտվում ՞
  Հոմանիշների, հականիշների, դարձվածքների, ուղղագրական և բացատրական դպրոցական բառագիրք

· Ո՞րն է բառարանում նայածդ վերջին բառը
Տափան (ցաքան, հողը հարթեցնելու գյուղ, գործիք)

• Բառարանային հետազոտական աշխատանք

· Բացատրական և հոմանիշների բառարանից (իրենց բացատրություններով) առանձնացրեք տասը բառ, որոնք երբևէ չէիք լսել:

1. Ալոջ- ուլ, ուլիկ, ամլիկ, ամիկ
2. Խանձարուր- բարուր, օրրան
3. Խոնջանք- հոգնածություն, հոգնություն
4. Կապկել- օրինակել, նմականակել, ընդօրինակել
5. Հնչակ- զանգակ, զանգ
6. Շլինք- 1.վիզ, 2.ծոծրակ
7. Պատիր- խաբուսիկ, կեղծ սուտ
8. Թաղար- 1.ծաղկաման, 2.տաշտ
9. Կոծ- սուգ, լաց, ողբ
10. Կայք- գույք, ունեցվածք

· Անձնանունների բառարանից գտեք ձեր, ձեր ծնողների, մտերիմների կամ ուղղակի ձեզ դուր եկող անձնանունների բացատրությունները( 10-15 անուն):
 Գրիգոր- արթուն
 Հռիփսիմե- անկյալ
Մարինա- ծովային
Մարտին-ռազմատենչ
Դավիդ-սիրելի

Հարուկի Մուրակամի - «Սպիտակ սուտ»

 Սուտ:
 Մեծ ու բարդ մի հասկացողություն, որ օգտագործում է մեզանից յուրաքանչյուրը: Ինչքան էլ ուզում ենք չստել, մնալ և մեզ պահել իրականության կողքին, մեկ է լինում են իրավիճակներ, որ ստում ենք: Ստելու համար հաստատ պատճառն էր կգտնվեն, բաjց ինչ կարգի էլ լինի սուտը այն շարունակում է մնալ «սուտ» անվանումով: Բաաաայց կա անգլերենում «սպիտակ սուտ» և ճապոներենում էլ «կարմիր սուտ» արտահայտությունները: Ում անծանոթ է այս արտահայտոււթյունները, ուրեմն այսպես՝

• «Սպիտակ սուտ» արտահայտոթյունը որակում է անվնաս փչոցը կամ «սուտը հանուն փրկության» (և դա զուտ ճշմարտություն է): Եվ ոչ մեկին չի վնասում: 
• Նարի դարաշրջանում (710-784 թթ.) նրանց, ովքեր չարամտորեն ստում էին և փչացնում իրենց շրջապատի մարդկանց կյանքը, դատապարտում էին մահապատժի: Շատ դաժան՝ դատապարտյալի բերանը միանգամից դնում էին տասներկու կարմիր բրնձաբլիթ՝ քաղցր բակլայի խորիզով, և խեղճը, չկարողանալով ծամել, խեղդամահ էր լինում:

Բայց իմ համար կապ չունի ստի գույնը, չէ որ սուտը մնում է սուտ, անկախ նրա թողած լավ ու վատ ազդեցությունից։ Ստում եք նրա համար, որ ինչ-որ օգուտ ունենաք, կամ էլ մոլորության մեջ գցեք ինչ-որ մեկին: Մի տեսակ անիմաստ է:

 Ի՞նչպես հասկանալ, «Սպիտակ ստի» սկզբում հենց հեղինակն էր որ ասաց, «Ես ստել այնքան էլ չգիտեմ: Սակայն առանձնահատուկ արգահատանք էլ չեմ զգում ստելու դեմ: Նույնիսկ, ասեմ՝ չզարմանաք՝ մի կարգին ստել չեմ կարողանում, իսկ անվնաս խաբեությունը պաշտում եմ:», իսկ հետո «Ինքս եմ նրանց հընթացս հնարել: Բայց դա ոչ ոք չգիտի: Այնպես որ, դատարկաբանության (գլխավորը՝ ասել՝ ինչ մտքովդ կանցնի, հնարավորինս համոզիչ ու առանց տևական դադարների) գործով ես վարպետ եմ: Համենայն դեպս՝ դժվարություններ երբեք չեմ ունեցել:»: Այստեղ խոսքը գնում է «սպիտակ ստի» մասին, չնայած ընդհանուր նշում է, որ այդքան էլ ստել չգիտի և հակադրվում է, թե դատարկ իմաստով ստի վարպետ է: Համենայնդեպս, ես կարծում եմ, որ նա դեռ չի կողմնորոշվել (կներե՜ք, եթե իմ կարծիքը, ձեր կարծիքի հետ մեկ առվով չի հոսում): Այսպես ասած, սա իմ կարդացած «լավեր»-ի մեջ չի մտնում:
  Ամփոփելով կարող եմ ասել, որ պետք չէ ստել, սկսել հորինել, ասել այն ինչ որ չկա, դու արդեն սկսում ես կորցնել քեզ  և քո հետաքրքրությունը;

Վիլիամ Սարոյան: «Գեղեցիկ սպիտակ ձիու ամառը»

1. Ինչպե՞ս էր ապրում Ղարաօղլանյանների ընտանիքը:
«Մենք աղքատ էինք։ Մենք փող չունեինք։ Մեր ամբողջ տոհմը ծայրահեղ աղքատ էր։ Ղարօղլանյանների գերդաստանի բոլոր ճյուղերը ապրում էին աշխարհում ամենազարմանալի և անհեթեթ չքավորության մեջ։ Ոչ ոք, նույնիսկ մեր ընտանիքի ծերերը, չէին կարող հասկանալ, թե որտեղից էինք մենք բավարար փող ճարում մեր փորը ուտելիքով լցնելու համար։ Ամենակարևորը, սակայն, այն էր, որ մենք հռչակված էինք մեր ազնվությամբ։ Մենք մեր ազնվությամբ հռչակավոր էինք եղել շուրջ տասնմեկ դարեր ի վեր, նույնիսկ այն ժամանակ, երբ ամենահարուստ ընտանիքն էինք մի երկրում, որը մեզ համար և ողջ աշխարհն էր։»

2. Քանի՞ տարեկան էր հերոսը:
 Հերոսը 9 տարեկան էր

3. Ո՞վ էր Մուրադը:
  Մուրադը, Արամի՝ գլխավոր հերոսի զարմիկն էր:

4.Ո՞վ էր Ջոն Բայրոն:
 Ջոն Բայրոն ասորի ագարակատեր էր:

5. Որտե՞ղ էր թաքցնվում գողացված ձին:
  Գողացված ձին նրանք թաքցնում էին մի ավերված այգու գոմում:

6. Ինչպե՞ս է ավարտվում այս պատմվածքը:
Մի առավոտ, Ֆեթվաջյանի ավերված այգու ճանապարհին, մենք դեմ-դիմաց եկանք ագարակատեր Ջոն Բայրոնին, որը քաղաք էր գնում։
— Թող ես խոսեմ,— ասաց Մուրադը,— ես ագարակատերի հետ խոսելու ձևը գիտեմ։
— Բարի լույս, Ջոն Բայրո,— ասաց իմ զարմիկ Մուրադը։ Ագարակատերն ուշադրությամբ ուսումնասիրեց ձին։
— Բարի լույս, իմ բարեկամների որդիներ,— ասաց նա,— ի՞նչ է ձեր ձիու անունը։
— «Սիրտ իմ»,— հայերեն ասաց իմ զարմիկ Մուրադը։
— Սիրուն անուն է սիրուն ձիու համար,— ասաց Ջոն Բայրոն:— Կերդվեի, որ դա շաբաթներ առաջ ինձանից գողացված ձին է։ Կարո՞ղ եմ բերանը նայել։
— Անշուշտ,— ասաց Մուրադը։
Ագարակատերը նայեց ձիու բերանը։
— Ատամ առ ատամ նման է,— ասաց նա։— Կերդվեի, որ իմ ձին է, եթե ձեր ծնողներին չճանաչեի։ Ձեր ընտանիքի ազնվության համբավը լավ հայտնի է ինձ։ Երևի այս ձին իմ ձիու երկվորյակն է։ Կասկածոտ մի մարդ ավելի շուտ իր աչքերին պիտի հավատար, քան սրտին։ Բարով մնաք, իմ պատանի բարեկամներ։
— Հաջողություն, Ջոն Բայրո,— ասաց իմ զարմիկ Մուրադը։ Հաջորդ օրը առավոտ շուտ մենք ձին տարանք Ջոն Բայրոյի այգին և թողեցինք գոմում։ Շները մեզ շրջապատած հետևեցին, առանց ձայն հանելու։
— Շները,— փսփսացի Մուրադի ականջին,— կարծում էի, որ կհաչեն։
— Ուրիշի վրա կհաչեն,— ասաց նա։— Ես գիտեմ շների հետ վարվելու ձևը։
Մուրադը փաթաթվեց ձիուն, քիթը սեղմեց նրա քթին, ափով մեղմ շոյեց, և մենք հեռացանք։
Կեսօրից հետո Ջոն Բայրոն սայլով մեր տուն եկավ և մորս ցայց տվեց գողացված ու վերադարձված ձին։
— Չգիտեմ ինչ մտածեմ,- ասաց նա,— ձին ավելի ուժեղ է, քան առաջ։ Նույնիսկ բնավորությամբ մեղմացել է։ Փառք աստծո։
Իմ Խոսրով քեռին, որ հյուրասենյակում էր, զայրացավ և բղավեց։
— Հանգի՜ստ, մա՛րդ, հանգի՜ստ։ Քո ձին վերադարձվել է, վե՛րջ, ուշադրություն մի դարձրու։

Հ. Թումանյանի տոհմը

 Հայոց պատմության էջերում իրենց բազում սխրագործություններով հռչակված Մամիկոնյան նախարարական տան մի ճյուղը` Համազասպյանները X-XI դարերում Տարոնից գաղթել և բնակություն են հաստատել Լոռում մասնավորապես Դսեղում և նրա շրջակայքում:
Ըստ տոհմական ավանդության Թումանյանները սերել են Լոռու Մամիկոնյաններից: Այդ մասին պահպանվել են վավերագրեր: Թումանյանը նույնպես իրեն համարել է Մամիկոնյաններից սերված և 80-90-ականների նրա նամակների մի մասը կրում է «Հովհաննես Թումանյանց - Մամիկոնյան» կնքադրոշմը:

«Երկիր Նաիրի» ժողովածու

1. ՀԱՏՎԱԾ

Հոգնատանջ սրտով նստեցի մենակ
Աշխարհում աղոտ,
Անհայտ կողմերի մութ ճանապարհին,
Ավեր շենքերի մոխիրների մոտ,
Աշնան օրերի գունատ մահացող
Ծաղիկների մեջ, ցուրտ հողի վրա,
Ծանր երկնքի տաղտկորեն լացող
Անձրևների տակ. —
Մոռացա բոլոր հոգսերն առօրյա,
Ցանկություններըս ապարդյուն ու սին,
Անմիտ և ունայն տենչերիս ուղին,
Սուտ վարդերն ու սուր փշերը նրա
Մերժեցի ընդմիշտ, մատնեցի մահին,
Անդարձ մոռացա…
Եվ խավարն անհուն, գիշերն անթափանց
Իր լայն թևերը փռեց իմ վրա…
Լուսեղեն և սուրբ սիրո երազը
Խավարչտին կյանքում
Եվ երջանկության ցնորքներըս հին,
Եվ տառապանքի գիշերներն անքուն
Իմ սրտին ընդմիշտ օտար թվացին,
Օտար թվացին…

Եվ չըկար ոչինչ, որ սիրտըս դյութեր. —
Ո՛չ սիրո կարոտ, ո՛չ բախտի ծարավ,
Ո՛չ հարսւտության և մեծության բեռ,
Ո՛չ ապարդյուն փառք և ո՛ չ փայփայող
Ու սրբազան ցավ
Չարչարանքի և ինքնազոհության։
Եվ այնպես անգո՛ւյն, անմի՛տ, ապարդյո՛ւն,
Տաղտկալի՛ և սի՛ն
Թվաց ամեն ինչ աշխարհում անհուն,
Եվ ամենքն ընդմիշտ օտար թվացին
Եվ անդարձ հեռու…
Քար էր իմ սրտում, և ծա՛նր, և ցո՛ւրտ,
Եվ աշխարհն էր քար՝ սառն ու անխորհուրդ…
Երկինքն էր չարիս պաղ արցունքներով,
Լալիս էի ես մերժված ու խռով,
Եվ ցուրտ աշխարհում
Ինքըս իմ սրտին հարազատ չէի —
Ու ծաղր էր թվում հեկեկանքըս չոր…
Ես լալիս էի,
Բայց օտարի պես էի ունկնդրում
Ինքըս իմ հոգուն, ինքըս իմ լացին…
Ու մութ էր շուրջըս և խավարն անհուն, —
Իմ խաբված սրտում՝ մթամած գիշեր,
Եվ պաղ, և ծանըր, ծանըր որպես քար,
Եվ տաղտկությամբ լի և անվերջ երկար,
Անծիր ու անհուն —
Ու ոչ մի հեռվում լույս չէի փնտրում…
Եվ համր էր ընդմիշտ աշխարհն ինձ համար —
Եվ օտա՛ր և մութ. —
Ես ընկած էի անզոր ու մոլոր
Եվ հավետ մենակ և անդարձ մենակ,
Անանուն, անձայտ. անծանոթ հեռվում…
Ո՜վ ազատություն հավիտենական,
Մա՜հ, շշնջացին շուրթերըս տկար,
Եվ այդ շշուկը դառը չըթվաց.

Գրկեցի հողը մի ցուրտ ցանկությամբ,
Եվ նա իմ առաջ բացեց իր գիրկը
Անսուտ գգվանքով.
Եվ գերեզմանի խորշը ցրտաշունչ
Անուշ թվաց ինձ,
Որպես մայրական գիրկը սրտամոք
Պայծառ օրերում,
Որպես հեռավոր երկրում մոռացված,
Մայրական երգի սիրով օրորվող
Թովիչ օրորան…
Մա՜հ, շշնջացի, և սիրտըս նրան
Ընդունեց սիրով, որպես գթառատ
Հեկեկանքը մոր նուրբ կարեկցության.
Եվ հեռացա ես ու հեռացա ես
Մի անհայտ կամքի զորությամբ անուշ
Հեռո՜ւն ու հեռո՜ւն. —
Ողջը մոռացա օտար աշխարհում,
Անդարձ աշխարհում…
Ու խավարն անհուն գգվանքով թեթև
Ծավալվեց շուրջըս ու փռվեց վրաս.
Եվ կյանքըս բոլոր մի երկարատև
Նինջ թվաց հոգուս, մի տխուր երազ. —
Նրբին մի համբույր հեռու օրերում.
Մանկական մի երգ, որ չունի անուն,
Որ չունի անուն…
Ինձ ահեղ թվաց խնդությունըս նոր,
Կարծես մի վերին և նուրբ հրաշքով
Լուսացավ իմ մեջ առավոտն անհուն —
Ու թեթև թվաց կյանքըս երկրային,
Որպես առվակը սարերից իջնող,
Որպես ամպերի շարքը ոսկեղեն
Գարնան արևող երկնքում չվող…
Ու թվաց հանկարծ, որ չըկան, չըկան
Անցյալն, ապագան…

Թվաց, որ մի սիրտ իմ վիշտն է գգվում,
Հանգիստ է ասում բոլոր հույզերին,
Բոլոր հույսերին օրոր է ասում,
Օրոր է ասում,
Բաբախուն սիրտըս գրկել է ուզում,
Գգվել է ուզում
Անխաբ խնդության ոսկե երազում…
Թվաց, որ մեկը իմ ցավն է երգում,
Իմ լացն է լսում,
Իմ լռությունն է գգվում իր գրկում. —
Եվ իր մեծ հոգում,
Իր անհուն հոգում՝
Իմ սրտից խորն է թախիծըս զգում…

Ճիչ հանեցի ես սիրով լուսեղեն,
Աղաղակեցի օրհներգու ձայնով,
Սիրտըս նետեցի քարին ու ջրին,
Խառնեցի հոգուս աստղերի երգին,
Պարզեցի կյանքըս պարզ ու խնդագին
Հավիտենությա՜ն,
Հավիտենության…

«Հայ գրականության գալիք օրը» հոդվածի վերլուծություն

  Ծխական մտավորականի համար ամեն ինչ իր սահմանները ունի, Վ․ Տերյանն էլ իր «Հայ գրականության գալիք օրը» հոդվածով անդրադարձել է այդ ժամանակաշրջանի մարդկանց մտածելակերպին։ Մտավորականը մտածում է միայն ծխական ու թեմական եկեղեցու, դպրոցի շրջանակներում: Եւ հենց այդ ապագան է կերտել, որ պետք է ապրի հայ մարդը ու երբեք էլ այդ սահմաններից դուրս չգա։
  Այդպես էլ ապրելով անընդհատ կյանքը շարունակվել է։ Դանդաղ-դանդաղ բայց հասել ինչ-որ նվաճումների ու զարգացման որոշ աստիճանների։ Հոդվածում անգամ գրված է «Մի երիտասարդ հայ հրապարակախոս ասել է, որ եթե Այվազովսկին հայ իրականության մեջ գործեր, նա պիտի ծխական դպրոցի, իսկ լավագույն դեպքում` թեմական դպրոցի նկարչության ուսուցիչ լիներ, ոչ ավել» ,ահա այն ինչ ունենք։ Հայաստանում ապրելով նա կհասներ միայն նկարչության ուսուցչի դերին, բայց Այվազովսկին Հայաստանում չէր և ահա թե ինչի է արժանացել նա հիմա «հայազգի հանճարեղ նկարիչ Ռուսական կայսրությունում, Ռուսական կայսրության պատվավոր ծովակալ, Ռուսաստանի կայսերական ակադեմիայի անդամ,  համաշխարհային համբավ ունեցող նկարիչ, ապրում և աշխատում էր Ղրիմում, առավել հայտնի իր ծովանկարներով, որոնք կազմում են նրա գործերից կեսից ավելին։» Այվազովսկին համարվում է բոլոր ժամանակների ամենամեծ ծովանկարիչներից մեկը։
  Ծխական մտավորականը ստեղծել է մի տեսակ ինքնամփոփ, մեկուսացած արգելք իր համար և անվանել է այն որպես ազգային կյանք և այդ կյանքում ստանձնել է զանազան դերեր: Այդ մասսան է, որ վարում է մեր այսպես կոչված ազգային գործերը, ուզում է առաջ տանել մեր ազգային կուլտուրան... Դուք կարծում եք` նա կրոնական է, բնավ: Նա աթեիստ է, նա պոլիտիկան է. նա ոչ թե Մարդ է, ոչ թե Քաղաքացի, այլ միայն եւ միմիայն ծխական:
   Մեր հանրային կյանքը առաջ է գնացել կրիայի քայլերով: Նա դեռ դուրս չէ եկել իր հին կեղևից, բայց այդ ինքնամփոփ գոյության շրջանակներում անցել է որոշ ճանապարհ: Այժմ այդ կեղևը չի կարող պահպանվել - եթե նա ներսից չպայթե, կպայթեցնեն նրան դրսից: Այժմ զարգացում կարող է լինել միայն այդ կեղևից դուրս: Արդեն այդ կեղևը մաշվում է և թուլանում, վերջին օրերն է ապրում նա, և ով իմաստուն է, դուրս պիտի մղե իրեն այդ կեղևից, պիտի ոչնչացնե այդ կեղրը: Այլ կերպ նրա գոյությունը վտանգի է ենթարկվում և նրա հետ միասին` այդ կեղևի մեջ ամփոփված ամբողջության կյանքը:
   Ծիծաղելի է, երբ այժմ հոգում են ապագայի մասին` թողած ներկան: Ներկան կառուցելով, նրա վրա հիմնվելով նոր կարելի է մտածել ապագայի մասին։ Ինչ պետք է ունենաս ապագայում, եթե ներկայում արգելքներով լի տարածք է, այն էլ շրջափակված ինչ-որ ազգային կյանքով ստեղծված ծխականի կողմից։
   Մենք աշակերտներ ենք Եվրոպայի առաջ եւ մեր ապագան կախված է նրանից, թե որքան լավ աշակերտներ ենք լինելու մենք: Այնտեղ համամարդկայինը միացած է ազգայինի հետ - այնտեղ առաջ Մարդն է, հետո հագուստը, իսկ մեզանում առաջ հագուստն է, հետո մարդը, իսկ երբեմն` միայն հագուստն է, իսկ մարդը չկա: 

Նամակներ․․․

•  Ձեր նամակն ստացա և կարդալով՝ երկար ժամանակ տրտում էի ինչ-որ տարօրինակ (թեև ինձ տարիներե ի վեր ծանոթ) տրտմությամբ: Դա մի տեսակ մեղմ, համակերպված, հեզ, թերևս նույնիսկ ուրախագին թախիծ է, որը մեր մեջ ծնվում է, երբ անձնատուր ենք լինում հուշերին կամ երբ լսում ենք լավ, տխուր երաժշտություն: Այդ թախծի ժամանակ քեզ ազատ ես զգում և ոչինչ չես սպասում և ոչնչի համար չես ափսոսում: Այնպե՜ս տխուր ու լավ է: Եվ մեկ էլ Ձեր նամակում մի նախադասություն կար. «Ես մեռած եմ, միայն իմ մարմինն է ապրում»:

Մթնշաղի անուրջներ 1903-1908

1. ԷԼԵԳԻԱ

Մեռնում է օրը։ Իջավ թափանցիկ
Մութի մանվածը դաշտերի վրա.
Խաղաղ-անչար է, պայծառ գեղեցիկ,
Անտրտունջ նինջը մահացող օրվա…
Պարզ ջրի վրա եղեգը հանդարտ
Անդողդոջ կանգնած էլ չի շշնջում,
Լռին խոկում են երկինք, գետ ու արտ,
Եվ ոչ մի շարժում, ու ոչ մի հնչյուն…
Ես կանգնած եմ լուռ, անչար է հոգիս,
Թախիծս խաղաղ անուրջի նման.
Էլ չեմ անիծում ցավերը կյանքիս,
Էլ չեմ տրտնջում վիճակիս ունայն…

1903

2. ԱՆԾԱՆՈԹ ԱՂՋԿԱՆ

Լույսն էր մեռնում, օրը մթնում.
Մութը տնից տուն էր մտնում.
Ես տեսա քեզ իմ ճամփի մոտ,
Իմ մտերի՛մ, իմ անծանո՛թ։
Աղբյուրն անուշ հեքիաթի պես
Իր լույս երգով ժպտում էր մեզ.
Դու մոտեցար մեղմ, համրաքայլ,
Որպես քնքուշ իրիկվա փայլ։
Անակնկալ բախտի նըման,
Հայտնվեցիր պայծառ-անձայն.
Անջատվեցինք համր ու հանդարտ,
Կյանքի ճամփին մի ակնթա՜րթ…

1903

Գրականություն, խոսքի մշակույթ - «Ես կարողանում եմ»

«Ես կարողանում եմ» ստուգատեսին, ես կներկայացնեմ խոսքի մշակույթի և գրականության համար պահանջվող հմտությունները:

Գրքեր որոնք կարդացել եմ`

• Ավետիք Իսահակյան - Աբու-Լալա Մահարի
• Ավետիք Իսահակյան-Մեր պատմիչները և մեր գուսանները
• Ավետիք Իսահակյան-«Համբերանքի չիբուխը»
• Ավետիք Իսահակյան-«Լիլիթ»
• Գրիգոր Զոհրապ - «Այինկա»
• Գրիգոր Զոհրապ - «Ճիտին պարտքը»
• Շառլոթ Բրոնտե-«Ջեյն Էյր»
• Նար-Դոս - «Մեր թաղը»
• Նար-Դոս - «Ես և Նա»
• Նար-Դոս - «Սպանված աղավնի»
• Սյուզեն Կոլլինզ-«Քաղցած խաղերը»
• Ջոն Գրին-«Մեղավոր են աստղերը» 
• Վեռանիկա Ռոտ- «Դիվերգենտ»
• Թոմաս Մայն Ռիդ-«Անգլուխ ձիավորը»
• Օրասիո Կիրոգա - «Ադամանդը»
• Կլյավ Սթեյփլզ Լյուիս-«Նարնիայի տարեգրություններ»
• Անհրաժեշտ ուսումնական նյութեր

Աշխատանքներ՝

Սյուզեն Կոլլինզ-«Քաղցած խաղեր»

Գրիգոր Զոհրապ - Այինկա

Գրիգոր Զոհրապ - Ճիտին պարտքը

Նար-Դոս - Ես և Նա

Նար-Դոս - Սպանված աղավնի

Նար-Դոս - Մեր թաղը

Օրասիո Կիրոգա - Ադամանդը

Արևմտահայերենի և արևելահայերենի բառային, հնչյունական, քերականական տարբերությունները

Բայ

Ակսել Բակունց «Ալպիական մանուշակը»

Հարցաշարեր՝

Ավետիք Իսահակյան։ - Հարցաշար

Ընդհանուր գիտելիքներ հայոց լեզվից

Գրիգոր Զոհրապ։- Հարցաշար

Ճանապարհորդություններ որոնց մասնակցել եմ՝

• Զվարթնոց և գյուղ Սարդարապատ
• Գեղարոտի ջրվեժ

 Նաև այն մասին, թե ինչ կարող եմ անել։ Ես կարողանում եմ օգտվել՝ Microsoft Word, Microsoft PowerPoint, Movie Maker  և նմատաիպ համակարգչային ծրագրերից։ Որոնք օգտագործողին թույլ են տալիս նյութ տպագրել, այդ նյութի և մի քանի նկարների միջոցով ստեղծել slideshow, իսկ ցանկության դեպքում, եթե ավելանա երաժշտություն, արդյունքում կառաջանա տեսահոլովակ։ Նմանատիպ ֆայլերը կարող եմ հրապարակել իմ բլոգում։ 

Սյուզեն Կոլլինզ-«Քաղցած խաղեր»

                               

Ավետիք Իսահակյան

Կենսագրություն


Մեծերը Իսահակյանի մասին


Աբու-Լալա Մահարի



Մեր պատմիչները և մեր գուսանները


«Լիլիթ»


«Համբերանքի չիբուխը»


               
                                                                            Հարցաշար


                                                   
                                               

Մեծերը Իսահակյանի մասին

 Քո երգերն իրենց ինքնուրույն ու պատկերավոր գեղեցկությամբ անզուգական տեղ են բռնում:
                   Վ. ՏԵՐՅԱՆ

 Ավետիք Իսահակյանը խորացրեց և ծավալեց ժողովրդական երգի կուլտուրան` թե իբրև արտաքին ձև, և թե իբրև, մանավանդ, բովանդակություն:
                   Դ. ԴԵՄԻՐՃՅԱՆ

 Իսահակյանը մեծ է և սիրելի նրանով, որ ոչ միայն կարեկցաբար լացել է և մարգարեաբար անիծել, այլև հնչեցրել է եղբայրության և ազատության զանգը, տառապյալ մարդկությանը կոչ է արել դուրս գալ բռնակալների դեմ:
                    Ե. ՉԱՐԵՆՑ

Իսահակյանն առաջնակարգ բանաստեղծ է, թերևս հիմա չկա այդպիսի առաջնակարգ ու պայծառ տաղանդ ամբողջ Եվրոպայում:
                  ԱԼ. ԲԼՈԿ

Իսահակյանի պոեզիան մինչև հիմա անհայտ էր ինձ համար և մեծ հայտնություն եղավ ինձ համար: Նա մեկն է այժմ աշխարհում կենդանի մեծագույն բանաստեղծներից, և ինձ վրա մեծ տպավորություն գործեցին նրա տաղանդի խորությունն ու ուժը:
                Ս. ԲԱՐՈՒԱ

Ես շատ ուրախ եմ և հպարտ, որ պատիվ ունեմ թարգմանելու Ավետիք Իսահակյանի երկերը չինարեն: Մենք շատ սիրեցինք նրա` մեզ հարազատ պոեզիան և այն մեծ հետաքրքրություն է ներկայացնում չին ընթերցողների համար:
               ԳԵ- ԲԱՈ- ՑՅՈՒԱՆ

Ավետիք Իսահակյանը մեծ գրող է միջազգային առումով և գերազանցորեն մարդկային, իսկ իր գործը` «Աբու Լալա Մահարին» անժխտելիորեն անզուգական գլուխգործոց: Առաջին իսկ օրերից համակվեցի նրա զգացումների խորությամբ: Անվերապահորեն ու լիակատար հիացած եմ Ավ. Իսահակյանի գործով, իսկ նրա անձը ինձ համար շողշողուն մտքի, ոգու և պայծառ լույսի ու ջերմության փարոս է: Կյանքիս ամենաերջանիկ պահը պիտի համարեի, եթե հնարավորություն ընծայվեր ինձ այցելելու մեծ գրողին:
              Խ. ԷԼ ԱՍԱԴԻ

Բանաստեղծը ընդհանրապես միշտ գերում է, սակայն Իսահակյանի մտքերի նրբությունն ու խորությունը ցնցում է մարդու:
                Խ. ԴՈ ՍՈՍԱ

Վիթխարի է Իսահակյանը, դժվար է ընդգրկել նրա մեծությունը, նա պոեզիայի հսկաներից է, նորագույն հայ գրականության Արարատը:
               Ա. ԴԻՄՇԻՑ

Իսահակյանը պատկանում է այն բանաստեղծների դասին, որոնք հազվադեպ են ծնվում: Համոզված եմ, որ նա կապրի դարեր ու դարեր:
                Ի. ԷՐԵՆԲՈՒՐԳ
 
… Համաշխարհային պոեզիան անիմաստ կլիներ առանց Ավետիք Իսահակյանի:
                  Ա. ԴԵՅՉԻ

Իսահակյանի ֆիզիկական մահով Հայաստանը կորցրեց հայրենիքի հորը, համաշխարհային պոեզիան` շողշողուն բանաստեղծին:
              ԳԱՄՍԱԽՈՒՐԴԻԱ

Ավետիք Իսահակյան - Աբու-Լալա Մահարի

Աբու-Լալա Մահարին,
Հռչակավոր բանաստեղծը Բաղդադի,
Տասնյակ տարիներ ապրեց
Խալիֆաների հոյակապ քաղաքում,
Ապրեց փառքի և վայելքի մեջ,
Հզորների և մեծատուների հետ սեղան նստեց,
Գիտունների և իմաստունների հետ վեճի մտավ,
Սիրեց և փորձեց ընկերներին,
Եղավ ուրիշ-ուրիշ ազգերի հայրենիքներում,
Տեսավ և դիտեց մարդկանց և օրենքները:
Եվ նրա խորաթափանց ոգին ճանաչեց մարդուն,
Ճանաչեց և խորագին ատեց մարդուն
Եվ նրա օրենքները:

Եվ որովհետև չուներ կին և երեխաներ,
Բոլոր իր հարստությունը բաժանեց աղքատներին,
Առավ իր ուղտերի փոքրիկ քարավանը` պաշարով ու պարենով,
Եվ մի գիշեր, երբ Բաղդադը քուն էր մտել
Տիգրիսի նոճիածածկ ափերի վրա,-
Գաղտնի հեռացավ քաղաքից…

Ավետիք Իսահակյան: -Կենսագրություն

                                               

Մեր պատմիչները և մեր գուսանները։ - Ա․ Իսահակյան

Մեր հոյակամ հին վանքերի մութ խուցերում, մենության մեջ,

Պատմիչները մեր վշտահար, մեղմ կանթեղի լույսով անշեջ,

Մի նշխարով, մի կում ջրով և ճգնությամբ գիշերն անքուն,

Պատմությունը մեր գրեցին մագաղաթի վրա դժգույն _

Եղեռներնը, նախճիրները հորդաների արյունըռուշտ:

Փլուզումը հայրենիքի և ոսոխի սուրը անկուշտ:

Եվ ողբացին լայնահառաչ դժխեմ բախտը Հայաստանի

Եվ հուսացին արդարություն մի խուլ աստծու դատաստանի:

***

Մեր գեղջուկի պարզ խրճիթում, սուրբ օջախի շուրջը նստած՝

Գուսանները մեր խանդավառ, առջևները գինի ու հաց,

Վիպերգեցին հաղթանակը դյուցազների մեր մեծազոր

Եվ ծաղրեցին պարտությունը ոսոխների մեր բյուրավոր:

Եվ հյուսեցին պատմությունը հավերժացող ժողովրդի,

Վառ հավատով փառքերը մեր ավանդեցին որդոց որդի.

Տեսան շքեղ մեր ապագան, անընկճելի ազատ ոգին,

Հայրենիքի սիրո համար միշտ բարձրացած Թոր -Կեծակին: